Smart mobility moet de toekomst worden van onze mobiliteit. Vooral omdat we geen alternatief hebben. Kijken we naar Amsterdam, dan zien we een enorme bevolkingsdichtheid op een kleine ruimte met een drukbezette infrastructuur die lang niet de benodigde capaciteit heeft tijdens de spitsuren.
Maar juist Amsterdam is de voorloper op het gebied van smart mobility. De stad fungeert als een Urban Mobility Lab waar nieuwe toepassingen getest worden en waar steeds meer laadstations en technieken gebruikt worden om schoner, sneller en beter van A naar B te komen.
Actieprogramma’s, research en samenwerkingen wereldwijd
Amsterdam is niet ‘zomaar’ begonnen om voorloper te worden op het gebied van smart mobility. De stad heeft besloten om samen te werken met een enorme lijst aan partners, waaronder de Universiteit van Delft, de Hogeschool en Universiteit van Amsterdam, Google, TomTom, de Johan Cruyff-Arena en THNK. De lijst met samenwerkingspartners is uiteraard nog vele malen langer.
De focus van Amsterdam is duidelijk:
- Verbeteren van de veiligheid
- Betere bereikbaarheid
- Betere luchtkwaliteit
- Verbetering van de levenskwaliteit en aantrekkelijkheid van Amsterdam
- Opzetten van een sterker ondernemersklimaat
MaaS en elektrisch – de twee pijlers?
Wanneer het gaat om smart mobility in Amsterdam, dan zijn er twee belangrijke pijlers. Allereerst MaaS en daarnaast elektrisch, minstens zo belangrijk.
MaaS staat voor Mobility as a Service. Hierbij gaat het vooral om het delen van voertuigen, zoals een elektrische auto die door alle gebruikers ingezet kan worden. In Amsterdam zijn verschillende aanbieders hiermee bezig, waaronder ViaVan, de startup Buurauto en Car2Go.
De rol die de stad hierin speelt, is eigenlijk ‘gemeen’ te noemen. Amsterdam heeft beloofd volledig uitstootvrij te zijn in 2025. Om dit te bereiken, verwijdert de stad maar liefst 10.000 parkeerplaatsen zodat de inwoners niet anders kunnen dan de auto verkopen aangezien die nergens geparkeerd kan worden.
Elektrisch rijden is de tweede pijler. Het elektrisch rijden moet samen met het gedeelde wagenpark een alternatief worden voor de auto – samen met het openbaar vervoer. Maar ook daar is Amsterdam druk mee bezig. Steeds meer bussen, boten en andere vervoersmiddelen rijden op stroom in plaats van fossiele brandstoffen.
Ondernemersklimaat in Amsterdam speelt een grote rol
Amsterdam is slim bezig. De stad ziet in dat het nieuwe ondernemers aan moet trekken met frisse ideeën op het gebied van mobiliteit. Nu is Amsterdam al een sterk startpunt voor nieuwe ondernemers (wellicht bijna zo sterk als Den Haag is), maar dit wordt nog sterker aangezet. Onder andere door samen te werken met startups, toegang verstrekken tot nieuw talent (in samenwerking met de Hogeschool en universiteiten) en het verstrekken van startup-leningen.
Hiermee worden startups aangetrokken die werken aan smart mobility en duurzame oplossingen die de toekomst een stuk groener moeten maken.
Hoe ver is Amsterdam op dit moment binnen de smart mobility?
Amsterdam wil graag voorlopen en breekt daarin met de huidige plannen die (inter)nationaal opgezet zijn. Opvallend is dat de stad hierbij vooral een stimulerende rol speelt: er zijn veel privileges voor het elektrisch vervoer waarbij nu ook exclusieve laad- en losplaatsen komen voor alle vrachtwagens en bestelauto’s die geen CO2 uitstoten. Een goede stimulans, want dát is de ruimte die hard nodig is.
Daarnaast wordt samen met de Universiteit van Delft gewerkt aan een beter informatiesysteem. Het delen en verwerken van informatie over files, ongelukken of andere problemen op de weg moet ervoor zorgen dat er minder opstoppingen zijn. Binnen het ‘Amsterdam Practical Trial’ worden overigens ook Nederlandse en buitenlandse (Chinese) bedrijven betrokken. Deze hebben hier geen direct financieel baten bij – maar krijgen wel een platform voor het testen van technologische ontwikkelingen, software en andere features.
Ook op dit moment wordt hard gewerkt aan stimulans van smart mobility. Het tankstation op het Stadionplein moet ruimte maken voor de toekomst. Er komt een compleet nieuw Smart Mobility Lab te staan, waarbij alleen schone vormen van energie aangeboden worden. Hier zien we direct de twee pijlers terug:
- Elektrische laadpalen voor EV en hybriden
- Een plek voor car sharing (gedeeld wagenpark)
Dit is ambitieus, maar het idee erachter is veel ambitieuzer: deze hub wordt een test om te kijken hoe het bevalt en wat de exacte mogelijkheden zijn. Wanneer dit aanslaat, zal de stad dit concept op andere plekken in de stad ook gaan gebruiken. En dat is een goed teken, want steeds meer Amsterdammers hopen dat er een mobiliteitshub in de buurt zal komen.
De eerste hub moet klaar zijn in 2020. De stad gaat eerst praten met de mensen in de omgeving. Ook zal de naam ‘Smart Mobility Lab’ vervangen worden door een andere naam. Hiervoor schrijft de stad een prijsvraag uit.
Van bezitten naar gebruiken
Voor de Amsterdammers betekent dit dat het bezitten van vervoersmiddelen gaat verschuiven naar het gebruiken van auto’s en andere transportmiddelen. Door minder parkeergelegenheid aan te bieden en mobiliteitshubs te bouwen, wil de stad ervoor zorgen dat alle inwoners gebruik kunnen maken van de infrastructuur op een minder drukkende manier.
In deze hubs zullen onder andere e-bikes, e-bakfietsen en verschillende andere elektrische vervoersmiddelen te vinden zijn. Amsterdam wil 15 tot 20 hubs plaatsen in de aankomende drie jaar.
De ruimte die hierdoor vrijkomt (10.000 parkeerplaatsen is een flink gebied), wil de stad gebruiken om groen en speelvoorzieningen te plaatsen. Ook dit past in het duurzame beleid en het leefbaarder maken van de stad en omgeving.
Flexpower in Amsterdam
Daarnaast wordt een drempel tot elektrisch rijden aanzienlijk verlaagd. Op dit moment zijn er veel mensen die niet voor elektrisch rijden kiezen omdat het laden lastig, langdurig en omslachtig is. Daar komt verandering in. Amsterdam werkt samen met Vattenfall, Liander, Elaad en de Universiteit van Amsterdam aan een netwerk dat Flexpower heet.
Dit is een openbaar laadnetwerk dat in staat is om accu’s veel sneller op te laden. Er zijn al 456 stations voorzien van de update waardoor zij op het netwerk aangesloten zijn. De nieuwe manier van laden zorgt voor een toename van 40% in capaciteit: de Flexpower-stations kunnen 3×35 Ampère leveren in plaats van de 3×25. Het netwerk maakt uitsluitend gebruik van hernieuwbare energie, aldus Tomas Björnsson, hoofd E-Mobility bij Vattenfall.
De staat van de Smart Mobility in Amsterdam
Amsterdam wil voorloper zijn op het gebied van Smart Mobility en heeft op dit moment zonder twijfel de koppositie te pakken wanneer er naar de plannen gekeken wordt. Actieve sturing door demotivatie en stimulering moet ervoor zorgen dat de gemiddelde Amsterdammer straks geen auto bezit, maar vervoersmiddelen kan gebruiken die aangeboden worden in een hub. Dit zijn geen plannen voor de langere termijn, binnen een jaar moet alles rond zijn voor de eerste van de mobiliteitshubs.
Tegelijkertijd gaat het openbaar vervoer in Amsterdam verder op elektrisch. Ook wordt sneller laden van accu’s mogelijk gemaakt door één van de vele samenwerkingen die Amsterdam aangegaan is om ervoor te zorgen dat emissievrije mobiliteit een doelstelling wordt die eenvoudiger dan ooit lijkt.